เมื่อวันที่ 26-28 มิ.ย. ที่ผ่านมา จังหวัดเลยร่วมกับอำเภอด่านซ้าย และการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานเลย ได้ร่วมกันจัดงาน “งานประเพณีบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน” ประจำปี 2558 โดยจัดขึ้น ณ วัดโพนชัย และหน้าที่ว่าการอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย 

 

สำหรับงานประเพณีบุญหลวง และการละเล่นผีตาโขนนั้นเป็นงานบุญใหญ่ของชาวด่านซ้าย ซึ่งเป็นการรวมเอา “งานบุญผะเหวด” (ฮีตเดือนสี่) และ “งานบุญบั้งไฟ” (ฮีตเดือนหก) เข้าไว้เป็นงานบุญเดียวกัน โดยงานบุญผะเหวดนั้นเป็นงานบุญที่จัดขึ้นเพื่อฟังเทศน์มหาชาติทั้ง 13 กัณฑ์ ซึ่งถือว่าได้รับอานิสงส์แรงกล้าบันดาลให้พบพระศรีอริยเมตไตรยในชาติหน้า ส่วนงานบุญบั้งไฟ เป็นงานบุญที่จัดขึ้นเพื่อบูชาอารักษ์หลักเมือง และถือเป็นประเพณีการแห่ขอฝนให้ตกต้องตามฤดูกาล 

 

ลวดลายบนหน้ากากผีตาโขนแลดูน่ากลัว

 

ขบวนแห่พระสงฆ์มายังวัดโพนชัย

 

ชาวบ้านร่วมกันแห่เจ้าพ่อเทียมมาบนบั้งไฟสู่วัดโพนชัย

 

ในงานบุญหลวงนี้จะมีกองทัพ “ผีตาโขน” ออกวาดลวดลายทั่วเมืองด่านซ้าย ร่วมสร้างความสนุกสนานครื้นเครงในขบวนแห่ด้วย ซึ่งผีตาโขนนั้นเชื่อว่าเกิดจากตำนานความเชื่อทางพุทธศาสนาตามพุทธชาดกที่ว่า เมื่อพระเจ้ากรุงสัญชัยกับพระนางผุสสดีไปเชิญพระเวสสันดรและพระนางมัทรีกลับเข้าเมือง ในขบวนแห่เข้าเมืองนอกจากจะมีคนร่วมมาด้วยแล้ว ยังมีผีป่าที่เคยปรนนิบัติและจงรักภักดีต่อพระเวสสันดรร่วมขบวนมาส่งด้วย ทำให้แต่ก่อนเรียกกันว่า “ผีตามคน” ต่อมาเพี้ยนเป็น “ผีตาขน” และ “ผีตาโขน” ในที่สุด

 

       ในงานประเพณีบุญหลวง และการละเล่นผีตาโขนที่จัดขึ้นเป็นเวลา 3 วันนั้น ในวันแรกจะมีพิธีเบิกพระอุปคุต พิธีบายศรีสู่ขวัญเจ้าพ่อกวน-เจ้าแม่นางเทียม (ผู้ประกอบพิธีเลี้ยงผีหอหลวง) ขบวนแห่ผีตาโขนรอบอุโบสถวัดโพนชัย ซึ่งจะมีผีตาโขนจำนวนมากเที่ยวหลอกล่อผู้คนที่มาร่วมงานอย่างสนุกสนาน 

 

ผีตาโขนใหญ่เดินเวียนรอบอุโบสถวัดโพนชัย

 

หุ่นผีตาโขนใหญ่ เมื่อเสร็จพิธีแล้วจะนำไปทิ้งในลำน้ำหมัน

 

ผีตาโขนเต้นรำกันอย่างสนุกสนาน

 

ส่วนวันที่สองจะมีขบวนแห่เจ้าพ่อกวน-เจ้าแม่นางเทียม และคณะพ่อแสน พิธีบายศรีสู่ขวัญพระเวส ขบวนพิธีอัญเชิญพระเวสสันดรเข้าเมือง พิธีจุดบั้งไฟบูชาพญาแถน พิธีทิ้งหน้ากากผีตาโขน โดยเชื่อว่าเป็นการลอยเคราะห์ให้ไหลล่องไปกับแม่น้ำ (แต่ในปัจจุบันส่วนใหญ่จะเก็บไว้ใช้ประดับบ้านหรือเก็นไว้ใช้อีกในปีหน้า)

 

       และวันสุดท้ายถือเป็นวันที่สำคัญที่สุด จะมีพิธีเทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ตั้งแต่เช้ามืดเพื่อกล่อมเกลาจิตใจและได้อานิสงส์ผลบุญแรงกล้า 

 

ผีตาโขนมาทั้งคู่ กลุ่ม เดี่ยว

 

หากมีโอกาสต้องลองมาเจอผีตาโขนดูสักครั้ง

 

ผีตาโขน ประเพณีเลื่องชื่อของด่านซ้าย จ.เลย

 

 

ในทุกๆ ปี รวมถึงปีนี้มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติมาร่วมงานประเพณีบุญหลวง และการละเล่นผีตาโขนกันเป็นจำนวนมาก จึงนับเป็นอีกหนึ่งงานประเพณีท่องเที่ยววิถีไทยที่เป็นเอกลักษณ์วัฒนธรรม ประเพณี วิถีชีวิตและภูมิปัญญาท้องถิ่นของไทยที่เป็นที่รู้จัก และสร้างความสนุกสนานให้แก่นักท่องเที่ยว อีกทั้งยังช่วยเสริมเศรษฐกิจการค้าขายในอำเภอด่านซ้าย และจังหวัดเลยให้คึกคักขึ้นด้วย 

 

เด็กทุกวัยทั้งชายหญิงมาร่วมเล่นเป็นผีตาโขนกันอย่างสนุกสนาน

 

 

 

 

 

 

ขอขอบคุณ ผู้จัดการออนไลน์