อุทยานแห่งชาติภูสวนทราย (นาแห้ว) ตั้งอยู่ในเขตอำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย ครอบคลุมพื้นที่ 3 ตำบล ได้แก่ ตำบลนาแห้ว ตำบลแสงภา ตำบลเหล่ากอหก อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย มีเนื้อที่ประมาณ 73,225 ไร่ หรือ 117.16 ตารางกิโลเมตร
ด้วยสภาพขุนเขาที่สูงสลับซับซ้อนกันในพื้นที่ อำเภอนาแห้ว ประกอบกับเป็นผืนป่าที่มีความอุดมสมบูรณ์ สภาพป่าโดยส่วนใหญ่เป็นป่าดิบชื้น ซึ่งมีที่ราบน้อย จุดที่สูงที่สุดประมาณ 1,408 เมตร จากระดับน้ำทะเล สภาพอากาศค่อนข้างเย็นสบายตลอดปี เนื่องจากความสมบูรณ์ของป่าธรรมชาติซึ่งมีพันธุ์ไม้อยู่หนาแน่น ในช่วงฤดูหนาวอากาศค่อนข้างจะหนาวเย็นกินเวลานาน
จากสภาพภูมิอากาศคงที่ มีความชื้นสูง ทำให้ป่าที่อุทยานแห่งชาติภูสวนทรายมีความหลากหลายทางชีวภาพ มาก กับฤดูฝนที่ค่อนข้างยาวนาน ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตต่างๆ ตั้งแต่แบคทีเรีย เห็ด พืชชั้นต่ำจน ถึงพันธุ์พืชนานาชนิดรวมทั้งสัตว์ป่า เป็นระบบนิเวศทางธรรมชาติที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และรักษา ทั้งสังคมของสิ่งมีชีวิตความหลากหลายชนิดและความสมบูรณ์ของแหล่งพันธุกรรม ตามธรรมชาติ เพื่อความยั่งยืนตลอดไป
พืชพรรณและสัตว์ป่า
อุทยานแห่งชาติภูสวนทรายปกคลุมไปด้วยผืนป่าดิบเขา ป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง มีสัตว์ป่ามากมายหลายชนิดดังนี้
1. สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ได้แก่ เลียงผา เก้ง กระจง หมูป่า หมี เสือโคร่ง หมาไน อีเห็น บ่าง กระรอก ในป่านี้มีสัตว์ชนิดหนึ่ง ชาวบ้านเรียกว่า “ตัวหอน” มีลักษณะคล้ายเม่นอยู่เป็นกลุ่มหากินกลางคืนอาศัยตามหลืบหิน โพรงหิน ไม่ขุดรูอยู่ด้วยตนเองเหมือนเม่น
2. นก ประกอบด้วย นกเหยี่ยว นกกระจิบ นกโพระดก นกกาเหว่า ไก่ป่า ไก่ฟ้า พญาลอไก่ฟ้าหลังขาว ไก่ฟ้าหลังเทา นกกก นกแซงแซว เป็นต้น และมีนกชนิดหนึ่งเรียกว่า “นกกองกอด” ลักษณะเด่น คือ ที่ขามีเดือยมากกว่า 1 เดือย หางคล้ายนกยูง
3. สัตว์เลื้อยคลาน มี เต่าปูลู กิ้งก่า กะท่าง แย้ จิ้งเหลน ตะกวด แลน และงูชนิดต่างๆ ทั้งมีพิษและไม่มีพิษ ประเภทงูมักพบในป่าเบญจพรรณ
1. จากจังหวัดเลย ใช้เส้นทางหมายเลข 203 ระยะทาง 68 กิโลเมตร ถึงแยกบ้านโคกงามเลี้ยวขวาตามเส้นทางหมายเลข 203 ระยะทาง 12 กิโลเมตร ถึงอำเภอด่านซ้าย เลี้ยวขวาตามเส้นทางหมายเลข 2113 ไปอีก 32 กิโลเมตร ถึง อ. นาแห้ว ไปอีก 2 กิโลเมตร ถึงบ้านเหมืองแพร่ เลี้ยวซ้ายตามเส้นทางหมายเลข 1268 ผ่านบ้านแสงภา อีกประมาณ 7 กิโลเมตร และเลี้ยวขวาตามเส้นทางหมายเลข 1268 หลักกิโลเมตร 0 อีกประมาณ 3 กิโลเมตร ถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติภูสวนทราย
2. จากกรุงเทพฯ – หล่มสัก จ. เพชรบูรณ์ ใช้เส้นทางจาก อ. หล่มสัก ใช้เส้นทางหมายเลข 203 ถึงบ้านโป่งชี เลี้ยวซ้ายตามเส้นทาง 2014 ถึงอำเภอด่านซ้าย เลี้ยวซ้ายตามเส้นทางหมายเลข 2113 ไปอีก 32 กิโลเมตร ถึง อ. นาแห้ว ไปอีก 2 กิโลเมตร ถึงบ้านเหมืองแพร่เลี้ยวซ้ายตามเส้นทางหมายเลข 1268 ผ่านบ้านแสงภา อีกประมาณ 7 กิโลเมตร และเลี้ยวขวาตามเส้นทางหมายเลข 1268 หลักกิโลเมตร 0 อีกประมาณ 3 กิโลเมตร ถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติภูสวนทราย
3. จากจังหวัดพิษณุโลก – อำเภอชาติตระการ – บ้านบอภาค ถึงกิโลเมตรที่ 50 เลี้ยวขวาเส้นทางหมายเลข 1268 ผ่านบ้านร่มเกล้า ผ่านตำบลเหล่ากอหก อีกประมาณ 13 กิโลเมตร ถึงหลักกิโลเมตร 0 และเลี้ยวซ้ายอีกประมาณ 3 กิโลเมตร ถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติภูสวนทราย
